Wanneer is dat eten zó belangrijk geworden?!

Dankzij een lieve moeder heb ik dit jaar absolúút geen stress voor het kerstmenu. Op vrijdag de 24e maken we een gróte pan snert voor zondag en op Eerste Kerstdag kookt mams. Ik hoef slechts genoeg spelletjes mee te nemen om iedereen blij te houden (hints! sjoelen!) en dan vind ik eigenlijk dat het ook maar eens afgelopen moet zijn met die jaarlijks terugkerende dramatiek van het 'wát- moeten-we-nou-eten'. In mijn ervaring zijn de hapjes tussendoor en de luxe chocolaatjes en de crackers met beleg en de glaasjes wijn en koppen warme chocomel ruimschoots voldoende om met een bord stamppot toe te kunnen en die tip noteer ik voor mezelf voor Kerst 2011: álles aan tussendoorluxe kopen naar behoefte, met karig avondmaal!

IEDEREEN VÉÉL PLEZIER
(ook als je wél in keuken gaat staan!)

Appelpudding

Dat van die mislukte speculaaspudding kan ik natuurlijk niet goed verkroppen en dus volgt al snel een tweede poging. Niet met het- zelfde recept natuurlijk, en ook niet met een aangepaste (betere) versie daarvan, maar met een supersimpele nieuwe manier: cus- tardpoeder. Ik heb nog een bodempje van dit spul in de kast staan en dat mag op.
Dus breng ik melk aan de kook en dik dit met custardpoeder (en suiker) in tot een gele vla. Officieel dient dit met behulp van eier- dooiers te gebeuren, maar na het speculaasdebâcle neem ìk geen risico's meer. In een ovenschaal gaan appelpartjes en, vooruit, stukjes grofgesneden gemberconfit met daarop de custard. Hup de oven in en daarna hup richting maag. En het is zowaar te eten. Hoewel ik blijkbaar hoognodig eens moet opzoeken hoe je nou op meer authentieke wijze pudding maakt.

Knorr Wereldgerechten 1/3

Met alle 28 verschillende Wereldgerechten van Knorr zou je je "even ergens anders wanen", zegt de fabrikant. Nou wil ik me na een lange werkdag best even ergens anders wanen, en dus besluit ik met alle wereldgerechten de proef op de som te nemen. Oók, omdat sommige van deze pakken mij en mijn huisgenoten tijdens de studententijd door diverse 'wat moeten we nou eten' discussies heen hebben gesleept. En dus is dit meteen het antwoord op de vraag of mijn smaak na een decennium veranderd is. Deel één!

Kip Siam (nr.5): Met alleen lente-ui is het wel een beetje karig qua groenten; ikzelf voeg rode ui en courgette toe maar volgens mij zou het gesuggereerde bijgerecht van Chinese kool met kokosrasp standaard in het pak erbij moeten zitten. En wát is dat voor een gekke geleisaus (die gelukkig niet zó zout is)? Dit is niet bepaald indrukwekkend, hoewel ook niet persé vies. Enige pluspunt is die delicaat gekruide rijst, maar om nou speciaal daarvoor dit WG te kopen... Conclusie: afgeserveerd.

Lasagnette (nr.4): Een overduidelijke variant op die populaire klassieker, met als enige verschil: versneden pastavellen en de toevoeging van een fantasieloze komkommersalade. Met een additionele béchamelsaus van eigen makelij en veel véél kaas er- overheen is dit gerecht nog wel oké, maar ikzelf maak dan liever gewoon lasagne. En méér groente aub! Conclusie: afgeserveerd.

Beef Chimichurri: Het geheel is bijna interessant over-de-top van smaak, op een manier die je alleen bereikt met grote hoeveelheden zout. Dat extra sausje bijvoorbeeld, koud, is niet te eten en wàt is precies de toegevoegde waarde ervan? En tja, die rijst, die is dus bijzonder vreemd; daar kun je beter géén crème fraîche doorheen doen! En zie ik daar alwéér fantasieloze komkommersalade? Con- clusie: zonde van de biefstuk!

Taco's (nr.7): Taco Bell thuis! Voeg zelf geraspte kaas, guacamole, (frijoles,) maïs en crème fraîche toe en vier mensen hebben een fééstmaaltijd. Die kruidenmix voor het gehakt is érg lekker en dan is er nog het (chemische) mirakel van de indikkende koude salsa. Hoewel de gevulde taco op zich oneetbaar is, want te breekbaar. Maar zoals mijn tafelgenoot zegt, is dat een truc van de Mexicanen om hun eetcultuur te pimpen; dus daar kan Knorr ook niks aan doen. Dus bord volladen, taco's eroverheen breken en smullen. Conclusie: die acht op de doos is dan zeker het rappportcijfer?!

Kofta: Tussen de kruiding van het gehakt en de kruiding van de saus is maar weinig verschil te proeven en het is allemaal weer erg zout. Er zitten wél veel groenten in de schotel, maar die heb ik er zelf aan toegevoegd. Het is bijna een zonde om dit met de Griekse keuken te associëren. Conclusie: afgeserveerd.

Lasagne (nr.1): Geen béchamelsaus? Minpunt. De tomatensaus is, hoewel op zich best te pruimen, verder niet heel speciaal en de grote plús van dit maaltijdpakket zou 'm dan moeten zitten in de balsamicoazijn voor de salade; maar of dát nou een echte plus is?! Volgens mij staat het gerecht 'lasagne' als concèpt op één, want van deze uitvoering moeten we het niet persé hebben. Conclusie: beter losse lasagnebladen kopen en zelf iets fabriceren!

Chappati: De salade is in ieder geval al volledig doordrenkt met balsamico en die dressing kan überhaupt beter maar helemaal worden weggelaten. De tandoori zelf is met extra groenten zéér oké en datzelfde geldt voor de ruime hoeveelheid broodjes (#9). Het zure yoghurtsausje met zijn kruidige piripiri kick is helemaal super. Conclusie: dóen!

Bobotie: Volgens mij heeft dit niks met traditionele bobotie te ma- ken, maar wel alles met gehaktschotel met bonen en appel. De saus heeft een milde kerriesmaak en komt vloeibaarder de oven uit dan 'ie erin ging. Bovendien klontert de te smeuïge poedersaus niet aan het gehakt en dan wéét je dat je met E-nummers te maken hebt. De rijst kookt wel heel mooi droog. Maar het knappe van Knorr is dat dit alles toch een snel en makkelijk te maken, smakelijk en daarbij kindvriendelijk diner oplevert. En het ruikt lekker in huis! Conclu- sie: lekker eten, maar verwacht geen authentiek spektakel.

Gehaktbullar: Het is toch wel weer opvallend hoe subliem die saus binnen twee minuutjes klontervrij gebonden is. Maar kruidige ge- haktballetjes in vette saus zijn altijd lekker en die vlieger gaat dus ook nu op. De romige saus is erg lekker, maar de overmatig roze aardappelpuree (met briljante eigen toevoeging van hazelnoten!) is slapjes met een onprettig zuurtje en heeft veel eerder zout en boter nodig dan rode bietjes. Die kunnen er beter apart bij gegeten worden (en dan misschien een flinke lepel cranberrycompôte door de puree?). De frisheid van de begeleidende komkommersalade (alweer?!) is wel nodig om die dikke machtige smaak van de saus te doorbreken. Conclusie: de Ikea thuis.

Stroganoff: De komkommersalade had een scheut gembersiroop kunnen gebruiken om ècht goed te worden. De puree is op zich oké, hoewel een tikkie droog en die "groenten" vallen volledig weg. De saus is wel lekker, wanneer je de chemische samenstelling voor lief neemt. Maar de algehele balans tussen droge pu, smeuïge saus en frisse salade maakt veel goed. Conclusie: op zich wel oké; maar is dit stiekem geen goulash?

Van alle bovenstaande Wereldgerechten zijn de Taco's tot nu toe mijn onbetwiste nummer één, zeer in tegenspraak met de rest van Nederland die schijnbaar lasagne prefereert. Verrassend oké zijn gehaktbullar en chappati; en lasagne en bobotie kan ik beter zelf maken. De rest is afgeserveerd. Tenminste, qua verfijnde smaak. Als je geen aanstoot neemt aan E-nummers, een scheutige hand in zout, een tekort aan groenten (die je natuurlijk makkelijk zelf meer kunt toevoegen) en de eeuwige begeleider 'komkommersalade', dan kun je met Knorr Wereldgerechten snel, makkelijk en relatief lekker uit de voeten. Voor avontuurlijke koks, zeg maar, die niet zo van zelf nadenken houden.
(update 22.08.2011: deel twéé)
(update 06.05.2013: slotdeel drie)

Er is een nationale WG (Wereldgerechten) Top 10 gemaakt. De overige top tieners: 2. Kip Tandoori; 3. Burritos; 6. Kip Madras; 8. Teriyaki; 9. Paëlla; 10. Dürüm

Groene aardappelcurry

Na een hele hoop gevijzel van specerijen en het geurig verwarmen van dit kruidige poeder in arachideolie, begint de keuken al aardig naar Indiaas restaurant te ruiken. Er gaan kort gekookte aardap- peltjes door de currypasta, samen met een blikje kokosmelk. En na de toevoeging van diepvrieserwtjes (oh zo handig en oh zo lekker - en oh ja, ook goedkoop), lijkt het feest compleet. Uit de hete oven komt een warm naanbrood en van komkommer, verse munt, knof- look en dikke (Turkse!) yoghurt is een begeleidende raita gemaakt. Diner is served.

Drabbelkoeken

Zat van de Beerenburg (bij wijze van spreken) stommelen we van de fijne zolder naar de auto om daarmee net de hoek om te rijden richting de volgende Snitser (lees: Sneker) specialiteit. Op de '1e Oosterkade' zou op nummer 17 de drabbelkoekenbakkerij van de Haga's zitten; de locatie waar al vier generaties lang het vreemde koekje gebakken wordt. De uithangende vlag in het steegje met daarboven het bord "bij koninklijke beschikking bekroond" zijn de enige aanwijzingen dat we goed zitten, maar het is toch met enige schroom dat voorzichtig stapjes op het schijnbare eigen erf wor- den gezet. En dan gloort daar de tekst "antieke bakkerij" en dus stappen we dapper naar binnen.

Vanaf 1850 bakt de familie Haga de unieke boterdrabbelkoeken. Het deeg van boekweitmeel, tarwebloem, patentmeel, suiker, zout en roomboter wordt met behulp van een trechtertje in vloeibare boter gebakken op zo'n lage temperatuur dat een uiterst brosse en knapperige ontstaat. Het bakken zou een hele kunst zijn want met name afhankelijk van de samenstelling van het deeg, uiteraard een goed bewaard familiegeheim (hoewel op internet toch diverse no- bele receptpogingen te vinden zijn, zoals deze en deze).
Traditioneel worden de koeken in blikken bussen verpakt met een afbeelding van de Sneeker Waterpoort (de naam die de bakkerij vroeger had) en vanaf 1960 met een plaatje van een Friese Sjees (de huidige naam van de 'antieke bakkerij'). Koning Willem III benoemde de bakker tot hofleverancier en aldus zit ik hier met een drabbelkoek in de hand (€1,15 p.st). Maffe naam sowieso.

De hele koek is krokant en kraakt tussen de kiezen als een Vegter's rolletje. Het is wel een beetje een breekbaar geval, maar de lekkere smaak van hoeveboter maakt natuurlijk veel goed. Want vet ís lek- ker. Net alsof je zoete chips zit te eten. Heel gevaarlijk, want je propt zo enkele koeken naar binnen. Gelukkig geen vermelding van voedingswaarden en wat niet weet wat niet deert..

Speculaas'pudding'

Dus blijkbaar kan ik na tig jaar in de keuken staan, nog altijd geen ordentelijke pudding koken. Natuurlijk kan ik met custardpoeder melk binden en natuurlijk kan ik pudding uit een pakje kloppen, maar zoals is gebleken kan ik niet bedenken dat 200ml room en een kwart liter melk op 200g verkruimelde speculaasjes en drie eieren speculaassoep wordt. Want hoewel ik de bui op zich nog wel zag hangen, heb ik toch vrolijk alle ingrediënten door elkaar gemengd.

Speculaas'pudding' op deze wijze: makkelijk, snel, lekker maar niet gaar te krijgen want te vloeibaar...

(update 07-03-2011)
Een tweede poging met een ander recept bleek méér succesvol!

Macaronigratin met kipkerriesaus

Een ovenschaal gevuld met volkoren macaroni en lekkere stukjes gerookte kipfilet, daaroverheen sappige peerpartjes en het geheel vervolgens overgoten met een dikke kerriesaus. Veel verse peter- selie en de goede pijnboompitten (de lange) maken de schotel af en na een kwartiertje in de hete oven is alles wat nog mist een ferme hap. Of nee; alles wat nog mist zijn gegrillde plakken courgette en aubergine. Avondmaaltijd: check.

Alleen... een béchamelsaus is volgens mij logischer dan een flesje koksroom inkoken en daar zou ik dan ook een volgende keer voor opteren.

Boordevol onzin

Mona yoghurt Boordevol bitterkoekjessmaak. Boordevol yoghurt? Of boordevol bitterkoekjessmaak? En hoezo bitterkoekjessmaak?! Is dat een verkapte manier om te zeggen dat het wel smáákt naar bitterkoekejs, maar dat ze er niet daadwerkelijk ín zitten?

En in de categorie 'vreemd' vond ik in de recente AH kerstfolder ook aardappelpuree met boter (met wat anders dan? moet dat 'boter' er speciaal bij?) en oma's appelmoes met granaatappel... Volgens mij was er in oma's tijd nog niet eens een paprika bij de grutter om de hoek te bekennen, laat staan een enge exoot als granaatappel! Een kritische blik lijkt geboden!

Sperziebonensalade met rivierkreeftjes

De Elle Eten is voor mij niet wat Tip Magazine was. Oh, natuurlijk zien de plaatjes er allemaal prachtig (lees: gelikt) uit, maar de crea- tiviteit van de gerechten laat zwaar te wensen over. Van het genre 'roer verse aardbeien door kwark en spreid dit over versgebakken pannenkoekjes uit'. Met dan dus een fraaie foto.
Hoewel bovenstaand recept voor sperziebonensalade nog door de beugel leek te kunnen; veel groenten en een interessante dressing (want olijfolie met azijn en een lik mosterd, dát kan ik zelf nog wel verzinnen) met peterselie en gedroogde tomaatjes. Vreemd toch, hoe zo'n bak vol lekkere dingen (pompoen, rivierkreeftjes, boon- tjes, snoeptomaatjes) niets meer blijkt dan een bak vol lekkere dingen. Geen fijn samenhangend geheel in ieder geval en als avondmaaltijd ook wel enigszins karig. Of is die afwezigheid van koolhydraten door Elle met opzet gedaan?!

Route NL: Weduwe Joustra Beerenburg

"When in Sneek, do as the Snekers". En als ìk een Sneker was, dan zou ik menig vrij uurtje bij Weduwe Joustra Beerenburg op de bo- venverdieping te vinden zijn... Waarom? Nou,

In 1645 begon Hendrik Beerenburg in Amsterdam een groothan- del in kruiden. De schippers van de skûtjes, die met ladingen mest naar de bollenstreek voeren, kochten deze 'maagkruiden' en lieten ze trekken op jenever of brandewijn. Het aftreksel kreeg de naam 'Beerenburg' en werd gebruikt als medicijn. Herbergiers zagen ook wel heil in het kruidenbitter en zo werd het weldadige drankje in Friesland een regelrechte regionale hit.

Ruim twee eeuwen later, in 1864, start weduwe Anjette Joustra in Sneek aan het Kleinzand (nr. 32, waar de winkel nog altijd staat!) met het maken van Beerenburg. Haar man is onlangs jong komen te overlijden en zij is met vier kinderen achtergebleven. Het voor haar samengestelde kruidenpakket trekt zij vier weken op zachte jenever en zo wordt het tot op de dag van vandaag, op dezelfde plek (achter de winkel) gedaan. Nu door haar achterachterachter- kleindochter; dat zijn zes generaties onafhankelijke vrouwen!

'Tuurlijk. De winkel is prachtig. Achter de kassa een hoge toog vol flessen likeur en overige alcoholdistillaten. Een kruikje klassieke Beerenburg verlaat voor €12,90 de winkel (en dan heb je de áller- grootste) en verder koop je hier 'Beerinnenburg', jonge jenever, speculaas-of cranberrylikeur (vanaf €5) en 'Hollands genoegen'. Allemaal van eigen makelij! Maar welke te kiezen?? Of we anders even willen proeven? Boven de winkel is een museumpje ingericht en daar zouden ook wat open flessen staan. En dát willen we na- tuurlijk wel!

De houten deur naar boven wordt opengehouden en dan zijn we alleen op de bovenverdieping. Met rechts van de trap een extra lange tafel met daarop veel, héél veel geopende flessen. Als ik zeg een stuk of vijftig, overdrijf ik waarachtig niet. In ruil voor dit heerlijks mag je een bijdrage in de pot stoppen. Links van de trap is de opkamer, waar je kunt zitten en nóg meer kunt drinken. Jee. Hallo! Gaaf!! En maar goed ook, want mijn smaakpapillen blijken 'Hollands genoegen' (koffielikeur) en de speculaaslikeur bij vérre te prefereren boven het klassieke kruidenbitter. Hoezo aanrader?!!

Veggieburger op vegetarische vrijdag

In de tweede Allerhande van dit jaar stond dit recept voor een vegetarische burger, zoals deze geserveerd wordt in restaurant 'Relish' te New York. Op internet stonden lovende recensies ("just had the tastiest veggie burger ever") en dus leek dit mij het per- fecte avondmaal voor een vleesloze vrijdag.

Simpel: maak een grove puree van een groot blik uitgelekte kikker- erwten en een dito blikje maïs. Hier een fijngesneden bosuitje (of twee, of drie) en een gesnipperde (gele) paprika doorheen mengen en dan rúim kruiden. Want kikkererwten uit blik - hoe dol ik ook ben op kikkererwten - maar kikkererwten uit blik, dàt smaakt bijna nergens naar. Dus strooi ik met ruime hand kurkuma, komijn en kerriepoeder door mijn mengsel en ben ik zeker niet zuinig met peper en zout. Proeven, wat (gerookte) paprikapoeder erdoorheen en dan moet het maar zo. Het is immers "the tastiest veggie burger ever"... Burgers vormen, goed door de paneermeel wentelen en afbakken.

Met wat sla en gebakken uienringen op een knapperig broodje (uit de oven), ziet het er lekker uit. En ach, het is ook best wel te eten, hoor, maar feitelijk blijft het smakeloze kikkererwtenpuree met teveel kruiden. Het is pas wanneer ik een flinke dot Joppiesaus over de (veel te dikke) burger verdeel dat ik enthousiast begin weg te happen. Misschien dat ik toch maar eens naar New York moet, dan, ooit.

Witte eierkoeken

De wat?! Wítte eierkoeken? Sorry, wàt?! Ze liggen per vier in het vak bij Jumbo, naast de bakkerspepernoten en de verse broden, en kosten €2,39. De geur ervan doet denken aan kokosmakronen en de onderkant ziet eruit als ouwel (maar is dat niet). Het zijn lekker knaaïerige eierkoeken die zéker naar eieren smaken maar verder volledig aan luchtige bitterkoeken doen denken (maar dan zonder de bittere amandelsmaak)!

(update 29-11-2010)
Deze witte eierkoek (en -koekjes) ligt in Groningen in de bakkerijen als 'pleverkoek' (of 'pleverkouk').

Groentecrumble

Dit is nou een ècht schoolvoorbeeld van zo'n ongelooflijk simpel, snel recept dat na enige oventijd een zeer groenterijk, smakelijk gerecht oplevert. De geringe handelingen bestaan eenvoudigweg uit het (dakpansgewijs) stapelen van plakken aubergine, courgette en ringen ui in een hittebestendige schaal. Hierover een bak kers- tomaten en een blik tomatenblokjes verdelen en er, puur voor de smaakkick, vervolgens met ruime hand fijngesneden Italiaanse kruiden (salie, oregano, tijm en/of basilicum) en twee tenen ge- perste knoflook over strooien. Afkruiden (met peper en zout), besprenkelen met olijfolie en de schaal volledig bedekken met crumble-to-be (ontkorst (wit)brood en (wal)noten in de keuken- machine tot grove kruimels bewerkt).

De hele mikmak gaat dik een half uur de gloeiendhete oven in, tot de korst goudbruin en knapperig is en de groenten in het heerlijke vocht gaar zijn gesmoord. En zo'n lekkere schotel heeft weinig meer nodig dan een pluk verse rucola en een smeuïg worstje (of 'n vegetarische variant daarop).